دانلود پایان نامه بررسی اختیارات ولی فقیه

چکیده

ولایت فقیه دکترینى سیاسى – مذهبى است که ریشه در اعماق فقه  شیعه دارد

و از مهمترین دستاوردهاى اندیشه سیاسى مکتب تشیع است

 و به حق می توان ولایت فقیه را محوری ترین و مهم ترین پایه و اساس نظام سیاسی اسلام در عصر غیبت امام  معصوم دانست.

معظم فقهاى شیعه بر این باورند که در عصر غیبت کبری که مردم از حضور امام معصوم در جامعه انسانی و راهبرى او در عرصه های گوناگون محرومند. فقیه عادل داراى شرایط فتوا، بر آنان ولایت دارد و تحقق عدالت در نظام سیاسى  و اجتماعى و فردى اسلام در گرو ولایت فقیه است.

اجرای احکام اسلامی در جامعه مستلزم تشکیل حکومت اسلامی است؛ و در عصر غیبت حکومت اسلامی ضامن اجرای احکام اسلامی می باشد که در راس آن فقیه جامع الشرایط قرار دارد  و دو شرط فقاهت و عدالت در ولی فقیه مانع بروز استبداد است و اختیارات او در تجهیز نیرو و اعمال ولآیت و اخذ مالیات و صرف آن در مصالح مسلمین از ولآیت رسول اکرم (ص) و ائمه معصومین نشات می گیرد.

در این رساله سعی می شود با تبیین دیدگاه فقهای امامیه با مبنا قرار دادن ادله آن در رابطه با اختیارات ولی فقیه به دفاع از ولایت مطلقه فقیه  بپردازیم چرا که  احکام اسلام به گونه ای است که تنها در سایه حکومت اسلامی قابل اجراست و عدم رضایت شارع به تعطیلی اجرای احکام اسلامی اجماعی است.

 ((فهرست مطالب))

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱

کلیات………………………………………………………………………………………………………………………………. ۲

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………. ۲

فصل اول:کلیات و مفاهیم………………………………………………………………………………………. ۵

۱-۱- مفهوم واژه ولایت در کتب لغت…………………………………………………………………………. ۶

۱-۲- واژه ولایت ومشتقات آن در کاربرد قرآنی…………………………………………………………. ۱۰

۱- ۳- مفهوم واژه ولایت در کاربرد روایی (کلام معصومین) ……………………………………. ۱۱

۱-۴- واژه فقیه و فقه در لغت و اصطلاح……………………………………………………………………. ۱۳

۱-۵- حسبه در لغت و اصطلاح…………………………………………………………………………………… ۱۷

۱-۶- وکالت در لغت و اصطلاح فقهی…………………………………………………………………………. ۱۸

۱-۷- وکالت در فقه……………………………………………………………………………………………………….. ۱۹

۱-۸- تشابه و تمایز وکالت با ولایت ……………………………………………………………………………. ۲۰

۱-۸-۱- تشابه وکالت و ولایت……………………………………………………………………………………… ۲۰

۱-۸-۲- فرق ولایت با وکالت……………………………………………………………………………………….. ۲۲

۱-۹- انتصاب یا وکالت………………………………………………………………………………………………….. ۲۴

۱-۱۰- اقسام ولایت شرعی …………………………………………………………………………………………. ۲۶

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

۱-۱۱- ضرورت تشکیل حکومت………………………………………………………………………………….. ۳۱

۱-۱۲- خلاصه مطالب فصل اول………………………………………………………………………………….. ۳۳

فصل دوم : ادّله ولایت فقیه………………………………………………………………………………….. ۳۶

۲-۱- دلایل ولایت فقیه………………………………………………………………………………………………… ۳۷

۲-۱-۱-دلیل اول: قرآن کریم ……………………………………………………………………………………… ۳۷     ۲-۱-۱-۱-  آیاتی در مورد اقامه حدود الهی………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۰

۲-۱-۲-دلیل دوم: روایات……………………………………………………………………………………………… ۴۱

۲-۱-۲-۱ – نتیجه کلّی………………………………………………………………………………………………… ۵۷

۲-۱-۳-دلیل سوم: عقل………………………………………………………………………………………………… ۵۷

۲-۱-۳-۱- شیوه امام‌خمینی در دلیل عقلی………………………………………………………………. ۵۷

۲-۱-۴-دلیل چهارم: اجماع ………………………………………………………………………………………… ۶۱

۲-۱-۴-۱- استدلالِ به اجماع……………………………………………………………………………………… ۶۱

۲-۱-۵- دلیل پنجم : حسبه ………………………………………………………………………………………. ۶۳

۲-۲- خلاصه مطالب فصل دوم……………………………………………………………………………………. ۶۸

‌فصل سوم: حدود و ابعاد ولایت فقیه………………………………………………………………….. ۷۲

۳-۱-نظریات فقهای امامیه پیرامون اختیارات ولی فقیه……………………………………………….۷۳

۳-۱-۱- شیخ مفید (۳۳۶-۴۱۳ه.ق.)………………………………………………………………………….. ۷۳

۳-۱-۲-شیخ الطّائفه، طوسی(۳۸۵-۴۶۰ ه. ق.) ………………………………………………………… ۷۴

۳-۱-۳-سلّار(…-م ۴۶۳ه. ق.)……………………………………………………………………………………….. ۷۴

عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

۳-۱-۴-قطب الدین راوندی(…-م ۵۷۳ه. ق. )…………………………………………………………….. ۷۵

۳-۱-۵-ابن ادریس حلّی (۵۳۴-۵۹۸ه.ق.)………………………………………………………………….. ۷۵

۳-۱-۶-محقق حلّی (۶۰۲-۶۷۶ ه.ق.) ………………………………………………………………………… ۷۷

۳-۱-۷-علّامه حلّی (۶۴۸-۷۲۶ ه.ق.)………………………………………………………………………….. ۷۷

۳-۱-۸- شهید اوّل (۷۳۶-۷۸۶ ه.ق.)………………………………………………………………………….. ۷۷

۳-۱-۹- ابن فهد حلّی (۷۵۷-۸۴۱ ه.ق.)……………………………………………………………………. ۷۸

۳-۱-۱۰- محقق ثانی«کرکی» (م۹۴۰ ه.ق.)………………………………………………………………. ۷۸

۳-۱-۱۱- شهید ثانی (۹۱۱-۹۶۶ ه.ق.)………………………………………………………………………. ۷۹

۳-۱-۱۲- مقدّس اردبیلی (…- م۹۹۳ ه.ق.)………………………………………………………………… ۸۰

۳-۱-۱۳- موسوی عاملی، صاحب مدارک (…- م۱۰۰۹ ه.ق.)…………………………………… ۸۰

۳-۱-۱۴- علّامِه مجلسی (۱۰۳۷-۱۱۱۱ ه.ق.)…………………………………………………………… ۸۰

۳-۱-۱۵- محمّد جواد حسینی، صاحب مفتاح الکرامة(۱۱۶۴-۱۲۲۶ ه.ق.)……………. ۸۱

۳-۱-۱۶- شیخ جعفر کاشف الغطاء( ۱۱۵۴-۱۲۲۸ ه.ق.)…………………………………………. ۸۱

۳-۱-۱۷- ملا احمد نراقی (۱۱۸۵-۱۲۴۵ ه.ق.)………………………………………………………… ۸۱

۳-۱-۱۸- میر فتّاح بن علی حسینی مراغی، صاحب عناوین (…..م۱۲۵۰ه.ق.)………. ۸۲

۳-۱-۱۹- شیخ محمّد حسن نجفی، صاحب جواهر (….-م۱۲۶۶ ه.ق.)……………………. ۸۲

۳-۱-۲۰-  شیخ اعظم، مرتضی انصاری(۱۲۱۴-۱۲۸۱ ه.ق.)……………………………………. ۸۳

۳-۱-۲۱- حاج آقا رضا همدانی (۱۲۵۰-۱۳۲۲ ه.ق.)……………………………………………….. ۸۴

۳-۱-۲۲- سید محمّد بحر العلوم(۱۲۶۱-۱۳۲۶ه.ق.)………………………………………………… ۸۵

۳-۱-۲۳- محقق نائینی (۱۲۷۶-۱۳۵۵ ه.ق.) …………………………………………………………… ۸۵

عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

۳-۱-۲۴-‌آیت الله بروجردی (۱۲۹۲-۱۳۸۰ه.ق.)……………………………………………………….. ۸۶

۳-۱-۲۵- امام خمینی (۱۳۲۰-۱۴۰۹ه.ق.)……………………………………………………………….. ۸۶

۳-۲- خلاصه تئوریهای مختلف مربوط به ولایت فقیه و اختیارات آن در میان فقهاء        ۸۶

۳-۲-۱- دیدگاه اول:……………………………………………………………………………………………………… ۸۷

۳-۲-۱-۱- نظریه آیت اله خوئی ره:………………………………………………………………………………۸۷

۳-۲-۱-۲- نظریه آیت اله اراکی:…………………………………………………………………………………. ۸۷

۳-۲-۲- دیدگاه دوم: ولایت انتصابی فقیه با اختیارات محدود …………………………………. ۸۸

۳-۲-۲-۱- نظریه آیت الله سبزواری: …………………………………………………………………………. ۸۸

۳-۲-۳- دیدگاه سوم: ولایت انتخابی فقیه با اختیارات محدود ………………………………… ۸۹

۳-۲-۴-دیدگاه چهارم: ولایت انتصابی فقیه با اختیارات مطلقه ……………………………….. ۹۰

۳-۳-وظایف فقیه جامع الشرایط……………………………………………………………………………………۹۱

۳-۳-۱- وظیفه حفاظت ………………………………………………………………………………………………. ۹۱

۳-۳-۲- وظیفه افتاء……………………………………………………………………………………………………… ۹۲

۳-۳-۳- وظیفه قضاء……………………………………………………………………………………………………… ۹۲

۳-۳-۴- وظیفه ولاء………………………………………………………………………………………………………. ۹۲

۳-۴- اختیارات یا مسئولیت‌های مطلقه فقیه……………………………………………………………… ۹۳

۳-۵- وظایف و اختیارات ولی فقیه در قانون اساسی………………………………………………….. ۹۶

۳-۵-۱- تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام:           ۹۷

۳-۵-۲- نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام:…………………………………………… ۹۷

عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

۳-۵-۳- فرمان همه پرسی:………………………………………………………………………………………….. ۹۸

۳-۵-۴-فرماندهی کل نیروهای مسلح:………………………………………………………………………… ۹۸

۳-۵-۵- اعلان جنگ و صلح و بسیج نیروها:……………………………………………………………… ۹۸

۳-۵-۶- عزل و نصب و قبول استعفا:…………………………………………………………………………… ۹۹

۳-۵-۷- حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه:…………………………………………………. ۹۹

۳-۵-۸-حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست:…………………………………. ۱۰۰

۳-۵-۹- امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم:…………………………………… ۱۰۰

۳-۵-۱۰- عزل رئیس جمهور:……………………………………………………………………………………… ۱۰۰

۳-۵-۱۱- عفو یا تخفیف مجازات محکومین:………………………………………………………………. ۱۰۱

۳-۵-۱۲- تجدید نظر در قانون اساسی ………………………………………………………………………. ۱۰۱

۳-۶- خلاصه مطالب فصل سوم…………………………………………………………………………………… ۱۰۲

‌فصل چهار: شبهات و پاسخ‌ها……………………………………………………………………………….. ۱۱۰۴

۴-۱- تعارض دمکراسی با ولایت فقیه ……………………………………………………………………….. ۱۰۵

۴-۲- معنای مشروعیت و مقبولیت……………………………………………………………………………… ۱۰۶

۴-۲-۱- مقبولیت…………………………………………………………………………………………………………… ۱۰۶

‌۴-۲-۲- تعاریف‌ مشروعیت…………………………………………………………………………………………… ۱۰۷

۴-۲-۳- رابطه مشروعیت با مقبولیت………………………………………………………………………….. ۱۰۷

۴-۲-۴- انواع مشروعیت……………………………………………………………………………………………….. ۱۰۸

۴-۴- ‌‌مشروعیت در‌ اندیشه‌ سیاسی‌ اسلام………………………………………………………………….. ۱۰۹

عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

۴-۵- نقش مردم در حکومت اسلامی………………………………………………………………………….. ۱۱۱

۴-۶- مشروعیت حکومت فقیه……………………………………………………………………………………… ۱۱۲

۴-۷- خلاصه مطالب فصل چهارم………………………………………………………………………………… ۱۱۳

نتیجه گیری کلی ………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱۵

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۱۸

منابع وماخذ:

۱-قرآن،ترجمه محمد مهدی فولادوند،و ناصر مکارم شیرازی.

۲-نهج البلاغه،ترجمه فیض الاسلام ،محمد دشتی.

۳- آملی،غلام شیخ محمد تقی،تعزیرات بحث استاد الاعظم میرزای نائینی،المکاسب والبیع،قم،موسسه آل بیت،۱۴۰۹ه.ق.

۴- ابن ابی الحدید ،عبدالحمید بن محمد ،شرح نهج البلاغه ،موسسه علمی ،چاپ بیروت ،لبنان،۱۴۱۵ه.ق.

۵- ابن اثیر جزری ،ابوالحسن ،الکامل فی التاریخ ،چاپ اول،بیروت ،دارالفکر،۱۳۹۸ق.

۶- ابن حمزه،عماد الدین ابی جعفر محمد بن علی، الوسیله نیل للفضیله،چاپ اول،قم،کتابخانه مرعشی نجفی،۱۴۰۸ق.

۷- ابن ادریس حلی ،محمد بن احمد ، السرائر ،چاپ دوم،قم،جامعه مدرسین،۱۴۱۰ه.ق.

دانلود فایل